Dyma’r enw a rhoddir ar afiechyd sydd wedi’i achosi gan grŵp ffwng o’r enw Phytophthora. Nodwyd yn gyntaf mewn coed derw yng Nghaliffornia yn y 90au, ond y mae’n gyffredin yn awr ledled y byd, gan effeithio ar ystod eang o blanhigion. Wedi’i ddarganfod ym Mharc Cefn Onn yn gyntaf yn 2004, y mae wedi effeithio ar fwy na thri deg o blanhigion ar draws y parc erbyn hyn.
Sut y mae’n cael ei ledaenu?
Un o brif ledaenwyr yr afiechyd yn y DU ydi’r rhododendron gwyllt, R. ponticum, a’i amrywiaethau.
Cynyddiant yr Afiechyd
Arsylwir cynyddiant yr afiechyd gan Arolygwyr Iechyd Planhigion FERA, a gwaredwyd yn ddiogel â’r planhigion oedd wedi’u heffeithio er mwyn lleihau unrhyw ledaenu ymhellach, yn ôl gofynion deddfwriaeth gyfoes reoli afiechydon. Y mae’r mesurau rheoli llym a gyflwynwyd yng ngaeaf 2008/9 â’r bwriad o sicrhau y bydd yr afiechyd yn dod o dan reolaeth ac na fydd yn lledaenu i erddi lleol a pharciau eraill.
Rhaglen Waredu
Y mae rhaglen waredu pum mlynedd ar waith ar hyn o bryd er mwyn atal lledaenu’r haint i goed y parc yn ogystal â’r ardaloedd cyfagos. Bydd yr Arolygwyr Iechyd Planhigion yn dweud pan fydd yr afiechyd o dan reolaeth a phryd bydd ail-blannu’n gallu digwydd. Yn y cyfamser, darllenwch yr arwyddion sydd i’w gweld o gwmpas y parc, a gwnewch eich gorau i ddilyn eu cyfarwyddiadau.